Het Wereld Natuur Fonds, het Europees Milieubureau (waar ook Natuurmonumenten lid van is) en andere internationale natuur- en dierenbeschermingsorganisaties zijn zwaar teleurgesteld over de lijst met invasieve exoten die de Europese Commissie heeft opgesteld. Op de lijst ontbreken veel problematische en wijdverspreide exotische plant- en diersoorten, evenals soorten die op het punt staan zich in Europa te vestigen. De organisaties hebben de Commissie een brandbrief gezonden, in verband met bespreking en vaststelling van de lijst op 4 november.
De Europese exotenlijst is essentieel voor de uitvoering van de EU-Verordening Invasieve Uitheemse Soorten, die begin dit jaar in werking is getreden. Voor de soorten op lijst geldt dat alle lidstaten daar maatregelen voor moeten nemen: preventie van invoer, handel en bezit, en eliminatie of beheersing van populaties. Voor soorten die niet op de lijst staan, gelden die verplichtingen niet.
Dat er slechts 37 soorten op de lijst staan, stelt de natuur- en dierenbeschermingorganisaties zeer teleur. De Commissie neemt haar politieke en wettelijke verantwoordelijkheid om een groot en globaal probleem aan te pakken niet serieus, aldus de organisaties. Met zo’n korte lijst wordt het doel van de Verordening niet bereikt. Dat doel is het voorkomen dan wel minimaliseren van schadelijke effecten van invasieve exoten op de biodiversiteit in de Unie.
Ook wijzen zij er op dat in het concept van de Verordening een maximum van 50 soorten was gesteld, en dat het Europees Parlement en de Europese Commissie dat maximum hebben geschrapt na kritiek vanuit beschermingsorganisaties en wetenschappers. Al die inspanningen lijken vergeefs te zijn geweest, nu er minder dan 50 soorten worden aangewezen.
Vele problematische en veel voorkomende soorten ontbreken op de lijst, en schadelijke exoten die in zee voorkomen zijn zelfs helemaal afwezig. De lijst bevat bovendien vrijwel alleen soorten die al in Europa voorkomen, terwijl preventie van import het meest effectief is voor schadelijke soorten die op het punt staan om zich hier te vestigen.
Dat de Verordening strenge eisen stelt aan de kwaliteit van de risicobeoordelingen van de soorten, kan volgens de organisaties ook geen reden zijn om er maar zo weinig aan te wijzen. Er waren naast de 37 aangewezen soorten nog 26 soorten met risicobeoordelingen die aan de eisen voldeden, zoals Alsemambrosia (ofwel de Hooikoortsplant), Watercrassula, Japanse duizendknoop, Reuzenberenklauw, Gestreept stinkdier, Monniksparkiet, Halsbandparkiet, Roestige Kreeft, Jenkins’ waterhoorn en Geaderde stekelhoorn.
Met deze korte lijst mist de Europese Commissie een kans om echt een verschil te maken en miljarden euro’s te besparen, maar het betekent ook dat de Unie haar doelstellingen op het punt van biodiversiteit niet zal realiseren, aldus de organisaties.
De brief is ondertekend door de natuurorganisaties Wereld Natuur Fonds, Europees Milieubureau, Birdlife International en CEEweb for Biodiversity, en de dierenbeschermingsorganisaties International Fund for Animal Welfare, Eurogroup for Animals en Humane Society International.